Het middelbaar beroepsonderwijs discrimineert, aldus een persbericht van Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB) eerder deze week. De belangenbehartiger van mbo-studenten meldt dat het steeds meer klachten krijgt over leeftijdsdiscriminatie: potentiële studenten worden bij mbo-opleidingen geweigerd omdat ze te oud zouden zijn. Daarnaast kwam er een geval aan het licht waarbij een mbo-school een islamitisch meisje alleen wilde toelaten als zij contractueel zou vastleggen haar hoofddoekje af te doen als dat van haar verlangd zou worden. Tolerant Nederland spreekt er uiteraard schade van, maar het is volstrekt terecht dat onderwijsinstellingen bepaalde studenten afwijzen en eisen stellen aan degenen die aan de opleiding beginnen.

Volgens JOB mogen scholen niemand weigeren op basis van leeftijd. Een fatsoenlijk uitgangspunt, maar de belangenorganisatie lijkt zo halsstarrig naar geboortedata te staren, dat zij uit het oog verliest dat leeftijd niet slechts een suf getalletje is, maar een indicatie voor de bereikte levensfase met bijbehorende mentale en cognitieve ontwikkelingen. De onderwijsinstellingen beseffen dit blijkbaar wel, want zij verdedigen hun beleid met de stelling dat de oudere student minder kans heeft het beoogde diploma te behalen. Niet leeftijd, maar een geringe slagingskans is dus het argument om de oudere student af te wijzen. En dat is een prima reden.

Diplomadiscriminatie

Volgens dezelfde gedachte mogen universiteiten hun studenten selecteren op basis van vooropleiding zonder beticht te worden van ongeoorloofde diplomadiscriminatie en mogen sportopleidingen rolstoelgebonden leerlingen afwijzen zonder zich schuldig te maken aan discriminatie op grond van handicap. In al deze gevallen gaat het om volstrekt logische selectiecriteria om onderwijs van een bepaald niveau te kunnen garanderen zonder dat kansarme leerlingen de docenten vertragen en hun medestudenten de nodige aandacht afnemen.

Een onderwijsinstelling investeert geld, tijd en moeite in haar studenten en het is begrijpelijk dat zij dit alleen wil doen als er in haar opinie voldoende perspectief op afstuderen bestaat. Omdat niet van iedere individuele student vooraf met zekerheid vastgesteld kan worden of hij al dan niet binnen een bepaalde tijd zal slagen, zal deze afweging moeten worden gemaakt op eerdere ervaringen met soortgelijke studenten. Als van oudere studenten in het verleden is gebleken dat zij onevenredig veel aandacht nodig hebben en hun slagingskans relatief laag is, dan is het terecht dat studenten met deze leeftijd in het vervolg worden afgewezen.

Moeilijk doen

Daarnaast kreeg JOB een klacht binnen over een mbo-school die een islamitisch meisje alleen wilde toelaten als ze contractueel zou vastleggen haar hoofddoekje af te doen als dat van haar verlangd zou worden. Onmiddellijk wordt daar natuurlijk schande van gesproken en wordt het recht op vrijheid van godsdienst erbij gehaald om aan te tonen dat het meisje in haar grondrechten wordt aangetast. Dat niemand dit meisje dwingt om haar geloof in Allah op te geven en men enkel van haar verlangt zich aan te passen aan de geldende kledingsvoorschriften binnen een bedrijf, laat JOB gemakshalve achterwege.

De betreffende mbo-school heeft haar standpunt bovendien prima onderbouwd: als argument voert zij aan dat sommige stagebedrijven ‘moeilijk doen over een hoofddoekje’. Afgezien van de discussie of deze bedrijven al dan niet het recht hebben om kledingvoorschriften te hanteren, is het niet meer dan logisch dat de school haar leerlingen op de realiteit van de arbeidsmarkt voorbereidt en aangeeft dat het dragen van een hoofddoekje voor verminderde kansen op de arbeidsmarkt kan gaan zorgen. Natuurlijk staat het de studente vrij om in de eerste plaats een stageplek te zoeken waar het dragen van een hoofddoekje geaccepteerd wordt, maar als dit niet lukt, mag het de school niet worden verweten dat de student haar studie niet kan voltooien. Zij moet in dat geval zelf haar verantwoordelijkheid nemen en ofwel stoppen met haar studie, of zich schikken naar de geldende kledingseisen.

Zwakbegaafden

JOB laat ook weten dat alle twintig geweigerde studenten uiteindelijk alsnog zijn toegelaten. Jammer, want hoewel de beklaagde mbo-scholen in de eerste instantie blijkbaar beseften dat zij het recht hebben om de kwaliteit van hun onderwijs veilig te stellen door niet zomaar iedereen toe te laten, zijn zij uiteindelijk toch gezwicht voor de angst om geassocieerd te worden met discriminatie. Het maken van onderscheid is een gevaarlijke bezigheid dat in strijd is met het extreme gedachtegoed dat iedereen in alles gelijk is en bovendien iedereen die niet gelijk is toch gelijk behandeld moet worden. Het zal niet lang meer duren of leerlingen die geen Nederlands spreken mogen niet worden geweigerd vanwege het verbod op discriminatie op taal of nationaliteit, moeten studenten die hun opleiding niet kunnen betalen gratis worden toegelaten omdat er anders wordt gediscrimineerd op geldelijk vermogen, en is het uit den boze om zwakbegaafden een hogere beroepsopleiding te ontzeggen omdat dit discriminatie is op grond van intelligentie. Want wee degene die handelt naar de ervaring dat bepaalde persoonskenmerken iemand in meer of mindere mate geschikt maken voor een opleiding of baan.

Bronnen:
www.job-site.nl/news.php?news_id=351
www.volkskrant.nl/binnenland/article1403938.ece/Leeftijdsdiscriminatie_door_scholen
mashnieuws.nl/0809-leeftijdsdiscriminatie-door-scholen/139062